صفحات پاپ آپ

یلدا شب گرم مهربانان جاودانه باد.

 از لحاظ نجومی  شب یلدا یا شب چله ، شب اول زمستان و درازترین شب سال است و فردای آن با دمیدن خورشید روزها بزرگ‌تر شده و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد . این بود که ایرانیان باستان شب آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می‌کردند . ریشه این باور و اعتقاد برمی‌گردد به گاه‌شماری و اندیشه‌هایی که ایرانیان مهری دین از آن داشتند . پیشینیان که پایه زندگی‌شان بر کشاورزی و چوپانی قرار داشت و در طول سال ، با سپری شدن فصول و تضاد‌های طبیعی خوی داشتند ، بر اثر تجربه و گذشت زمان با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار گرفتن ستارگان آشنایی پیدا کرده و کارها و فعالیت‌هایشان را بر اثر آن تنظیم می‌کردند . مثلا از منابع رومی می‌دانیم که پیروان و پاکان به تپه‌ای رفته ، با لباس نو و در مراسمی از آسمان می‌خواستند که آن « رهبر بزرگ » را برای رستگاری آدمیان گسیل دارد و باور داشتند که نشانه زایش آن ناجی ، ستاره‌ایست که بالای کوهی بنام کوه فیروزی که دارای درخت بسیار زیبایی بوده است ، پدیدار خواهد شد و موبد بزرگ برای این موضوع دعایی می‌خوانده که قسمتی از آن هنوز در کتاب "بهمن‌یشت" بر جای مانده است :

      آن شب که سرورم زاید  نشانه‌ای از ملک آید  تاره از آسمان ببارد

هم‌آنگونه که پیشوایم  در آید  ستاره‌اش نشان نماید

 ظاهرا پیش از مسیحی شدن رومیان ، یعنی 300 سال پس از زایش عیسی مسیح ، کلیسا جشن تولد مهر را به عنوان زادروز عیسی پذیرفت ، زیرا زمان تولد او دقیقا معلوم نبود . از این روست که تا امروز بابانوئل با لباس و کلاه موبدان ظاهر می‌شود و درخت سرو و ستاره‌ای در بالای آن‌هم یادگار مهری‌هاست . جالب این‌جا است که یلدا کلمه‌ای است سریانی به‌معنای تولد و به گفته ابوریحان بیرونی آن‌را " شب‌زادان " ترجمه کرده‌اند . آیین شب یلدا یا شب چله ، خوردن آجیل مخصوص ، هندوانه ، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبه‌های نمادی دارند و نشانه‌ برکت ، تندرستی ، فراوانی و شادکامی هستند . در این شب هم مثل جشن تیرگان فال گرفتن کتاب حافظ مرسوم است . و حاضرین با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پری آن ، آینده گویی می‌کنند .